Nếu chỉ xét riêng về mức độ “gây bão” thì trong 2 năm gần đây, tên tuổi công nghệ đáng chú ý nhất không phải là Mark Zuckerberg hay một vị CEO nào đó của Samsung hay Google. Đó là Elon Musk – tỷ phú tiên phong đưa xe ô tô điện và du hành vũ trụ tới tay tất cả mọi người.
Nếu chịu khó theo dõi tin tức khoa học công nghệ gần đây, bạn sẽ nhận thấy Elon Musk là một trong những nhân vật được báo giới để ý nhất. Ví dụ, khi tìm kiếm trên Google Tin Tức, bạn sẽ thấy vị tỷ phú công nghệ này thường xuyên thu được tới hàng chục nghìn kết quả. Điều này cũng là hoàn toàn hợp lý: trong năm qua, chiếc xe hơi điện siêu sang Model S đã bắt đầu lên kệ, ý tưởng tàu siêu tốc Hyperloop với tốc độ tối đa 1.220km/h ra mắt, dự án du hành không gian Falcon Heavy và Dragon v2 tại SpaceX tiếp tục đạt được những cột mốc quan trọng. Tất cả đều có bàn tay của Elon Musk – tỷ phú đến từ PayPal.
Nhưng, đã từng có ngày Elon Musk, dù đã giàu có và tích cực tham gia vào phát triển các công nghệ đỉnh cao, chỉ là một tên tuổi mờ nhạt trên mặt báo. Chính sự “vô danh” này đã khiến Elon Musk cảm thấy “bị xúc phạm nặng nề” – dựa theo email mà ông gửi tới các nhân viên của Tesla vào năm 2006. Thậm chí, nhà đầu tư lừng danh này còn cảm thấy khó chịu vì… thiếu sự chú ý đến mức đe dọa sẽ đuổi cổ một thành viên cấp cao của Tesla nếu như không được báo giới chú ý nhiều hơn.
Để hiểu được câu chuyện này, hãy cùng đi ngược thời gian…
Vào giữa thập niên 2000, eBay mua lại dịch vụ thanh toán trực tuyến PayPal do Musk đồng sáng lập với giá 1,5 tỷ USD. Với số tiền này, Musk thành lập SpaceX với ý tưởng thương mại hóa du hành vũ trụ. Đồng thời, vào năm 2004, Musk là người góp vốn nhiều nhất cho công ty sản xuất xe điện Tesla Motors – một công ty do 2 doanh nhân có tên Martin Eberhard và Marc Tarpenning thành lập. Musk trở thành chủ tịch hội đồng quản trị của Tesla.
Trong suốt năm 3 năm sau đó, Tesla không gây được tiếng vang nào. Đến tháng 7/2006, Tesla gây tiếng vang lớn khi mời 350 nhân vật quyền lực, nổi tiếng đến dự lễ ra mắt của chiếc Tesla Roadster, tổ chức tại một sân bay Santa Monica, California, Mỹ. Trong số đó, Michael Eisner (cựu CEO của Walt Disney), diễn viên Ed Begley Jr. và Arnold Schwarzenegger (lúc đó thậm chí còn đang ngồi ghế thống đốc California) đều đã được lái thử phiên bản mẫu của chiếc Tesla Roadster – chiếc xe sau này đã trở thành biểu tượng của Tesla.
Nhưng vào thời điểm này, nhà sáng lập và CEO Eberhard mới là nhân vật đáng chú ý nhất của Tesla. Eberhard được mời tham dự hàng chục cuộc nói chuyện về chiếc Tesla Roadster đang gây sốt. Điều này khiến Elon Musk cảm thấy “kém miếng khó chịu”.
Các email được Musk gửi cho các thành viên của Tesla, được công bố từ các văn bản tòa án của Mỹ, đã hé lộ điều này. Cụ thể hơn, trong một email gửi tới Mike Harrigan (người lúc đó nắm vai trò phụ trách truyền thông cho Tesla) vào ngày 18/7/2006, Musk khẳng định “tôi muốn được nói chuyện với tất cả các tờ báo lớn một cách hợp lý“.
Ông tiếp tục thể hiện rõ quan điểm của mình:
“Cái cách mà người ta nói về tôi cho đến ngày hôm nay – rằng tôi chỉ được nhắc đến với tư cách ‘một nhà đầu tư từ những ngày đầu’ thật là không thể chấp nhận nổi. Điều đó cũng giống như là Martin (Eberhard) chỉ được gọi là ‘một nhân viên từ những ngày đầu’ vậy’.
Ngoài việc tôi là người dẫn đầu 2 vòng gây vốn Series A & B và phối hợp dẫn đầu vòng Series C, ảnh hưởng của tôi đối với chiếc xe bắt đầu từ đèn pha cho đến phong cách cửa cho đến đuôi xe, và mối quan tâm của tôi dành cho các phương tiện giao thông bằng điện có từ 1 thập kỷ trước khi Tesla ra đời. Martin hiển nhiên nên là người đáng được chú ý nhất, nhưng cái cách người ta nói về vai trò của tôi thì thật là quá xúc phạm.
Tôi không trách anh hoặc những người khác tại Tesla – rất khó để có thể kiểm soát được báo chí. Nhưng, chúng ta cần phải cố gắng hết sức để thay đổi cách nhìn nhận này“.
Chỉ 2 ngày sau đó, tờ New York Times xuất bản bài viết nói về bữa tiệc ra mắt Tesla Roadster. Trong bài viết này, vị trí chủ tịch Tesla bỗng dưng được “trao” nhầm cho Eberhard. Tên tuổi của Elon Musk không xuất hiện dù chỉ là 1 lần trong bài báo của New York Times.
Không có từ nào có thể diễn tả nổi cảm giác của Musk lúc đó.
“Tôi cảm thấy bị xúc phạm nặng nề và rất xấu hổ về bài báo của NY Times – bài báo không chỉ không hề đề cập tới tôi mà còn nói rằng Martin là chủ tịch. Nếu như bất kỳ điều gì như thế này còn diễn ra một lần nữa, xin hãy hiểu rằng mối quan hệ truyền thông giữa NY Times và Tesla sẽ bị chấm dứt ngay lập tức khi có một bài báo tương tự được xuất bản. Xin hãy chắc chắn rằng tờ NY Times đính chính thông tin này càng sớm càng tốt“, Elon Musk viết trong một email gửi tới New York Times có cc (đồng gửi) cho cả Eberhard và Harrigan.
Trong khi Musk và Eberhard đã từng tranh cãi về thiết kế sản phẩm, trong trí nhớ của Eberhard đây là lần đầu tiên Elon Musk tỏ ra bức xúc đến như vậy. Sau buổi tiệc ra mắt nói trên ít lâu, vị chủ tịch của Tesla đã nhanh chóng ra tối hậu thư với Harrigan rằng nếu muốn giữ việc tại Tesla, hãy tìm cách để Musk trở nên nổi tiếng.
Nhưng chính cảm xúc này đã là động lực để Musk đưa Tesla (và chính bản thân mình) lên đỉnh hào quang. Sau khi Tesla sa thải Eberhard (và sau này là 2 CEO nữa), Elon Musk đã lên nắm quyền điều hành trực tiếp tại công ty nổi tiếng này và trở thành tỷ phú công nghệ nổi tiếng nhất trong năm qua. Tất nhiên, nổi tiếng chỉ là một trong những động lực nhỏ mà Musk sử dụng để tạo dựng nên thành công hôm nay, phần lớn vẫn nằm ở tài năng của người đàn ông đầy cá tính này.
